Wykłady odbywają się co tydzień w poniedziałki od godz. 18-tej w auli głównej (9B) Wydziału Biologii UW przy ul. Miecznikowa 1 w kampusie Ochota.

Zajęcia w innym miejscu niż w auli Wydziału Biologii są oznaczone hasłem: UWAGA

Poza wykładami poniedziałkowymi dla słuchaczy Varsavianistyki przewidziane są również dodatkowe zajęcia w przestrzeni Warszawy w innych dniach tygodnia (nie są obowiązkowe, ale pozwolą uzyskać brakujące zaliczenia obecności). Te odmienne daty, miejsca i inne lokalizacje są podane przy konkretnych wykładach lub zostaną podane podczas wykładów. Terminy niektórych są uzależnione od aktualnej pogody. Proszę więc uprzejmie uważnie sprawdzać na bieżąco, w którym miejscu jest zaplanowany dany dodatkowy wykład.

 

PROGRAM WYKŁADÓW

2019/2020

Prowadzący: dr Marek Ostrowski, Michał Chiliński

ZASADY ZALICZENIA ZAJĘĆ TERENOWYCH

Oprócz klasycznej formy wykładów w auli Wydziału Biologii UW oraz w kilku dodatkowych w terenie (wybieg dla niedźwiedzi, w Fotoplastikonie, w Elizeum) studenci mają możliwość uczestniczenia w zajęciach terenowych (tzw. wycieczki). Obejmują one miejsca, które były, są lub będą tematem wykładów. W ten sposób, obok abstrakcyjnej wiedzy ex cathedra, studenci odnajdują jej powiązanie z geograficzną przestrzenią Warszawy. Każda wycieczka obejmuje odwiedzenie kilku miejsc i udokumentowanie swojej obecności przez wykonanie prostych zadań.

Wycieczki można odbyć w dowolnej kolejności w terminie do 15 stycznia 2020 r.

Dokumentację z zajęć terenowych umieszczamy w specjalnie przygotowanym formularzu.

Pod koniec semestru student podejmuje na podstawie samooceny decyzję o wyborze sposobu zaliczenia przedmiotu.

ZASADY ZALICZENIA EGZAMINU

 

OCENA PODSTAWOWA DST (3)

Kwalifikacja na podstawie minimum 9 obecności na wykładach oraz 2 udokumentowanych samodzielnych wycieczkach terenowych.

OCENA DST + (3+)

Kwalifikacja na podstawie minimum 12 obecności oraz 3 samodzielnych wycieczek terenowych.

POTENCJALNA KOŃCOWA OCENA DOBRA LUB BARDZO DOBRA

Egzamin pisemny w autorskiej formule dr Marka Ostrowskiego (czyli w innej niż książkowe pytanie i odpowiedź, gdzie wystarczy skopiować odpowiedź znalezioną w Internecie). Przystąpienie do egzaminu po minimum 10 obecnościach na wykładach. Udokumentowany udział w 5 zajęciach terenowych w przypadku zdania egzaminu pisemnego na 3 (dostatecznie), podnosi ocenę do oceny 4 (dobrej). Jeżeli egzamin zostanie zdany na 4 (ocena dobra), udokumentowane 3 zajęcia terenowe podnoszą ocenę do 4+ (dobra plus), a 5 wycieczek do oceny 5 (bardzo dobra).

Sposób zaliczenia jest formą samooceny, w trakcie której to student sam siebie ocenia. Jest to ćwiczenie umiejętności podejmowania decyzji i brania odpowiedzialności za swoje decyzje. Prowadzący zajęcia tylko mówi: sprawdzam. Przystąpienie do egzaminu jest osobistą decyzją i jednocześnie ryzykiem …. W przypadku niezaliczenia egzaminu pisemnego (ocena niedostateczna) nie ma możliwości starania się o ocenę dostateczną na podstawie samych obecności.

Wybór sposobu zaliczenia przedmiotu należy do studenta.

 

 

WYKŁADY

07.10.2019

VARSAVIANISTYKA – OBRAZOWA INFORMACJA O MIEŚCIE
wykład inauguracyjny

dr Marek Ostrowski; Michał Chiliński

14.10.2019

WARSZAWSKI ODCINEK WISŁY I JEGO HISTORIA

dr Marek Ostrowski; Michał Chiliński

Wycieczka 1: Warszawskie wodowskazy

Wycieczka obejmuje odwiedzenie 4 wodowskazów znajdujących się w okolicy: (1) Lasku Bielańskiego, (2) Tarasu zalewowego w Wilanowie, (3) Bulwarów Wiślanych u wylotu ulicy Bednarskiej, (4) wejścia do urzędu stanu cywilnego przy ulicy Kłopotowskiego.

W każdym z tych miejsc proszę o wykonanie fotografii prezentującej Państwa wraz z odnalezionym wodowskazem (można poprosić kogoś o pomoc lub wykonać zdjęcie samodzielnie). Dodatkowo proszę o zmierzenie, jak głęboko znajdowaliby się Państwo nad/pod wodą: (1)  w dniu 15.03.1898, będąc na Bielanach; (2) w roku 1947 przebywając w Wilanowie; (3) będąc na Bulwarze Wiślanym w dniu 22.05.2010; (4) 29.08.1813, stojąc przy dawnym budynku Komory Wodnej.

Fotografie proszę zapisać jako pliki jpg w formacie $numerindeksu_$nrwycieczki_$nrpunktu.jpg.

Przykładowy plik dla zdjęcia z Wilanowa, wykonany przez osobę o numerze indeksu 202020 będzie wyglądał: 202020_1_2.jpg. Odpowiedzi na pytania w formie liczby centymetrów poniżej lub powyżej poziomu wody należy umieścić w pliku tekstowym o nazwie $numerindeksu_$numerwycieczki_0.txt. W pliku powinny znaleźć się 4 linie, a w każdej z nich jedynie wartość liczbowa prezentująca odpowiedź na pytanie (np. +23 – jeśli wystawalibyśmy ponad poziom wody lub -14 gdybyśmy byli pod powierzchnią wody). Wszystkie pliki proszę spakować w archiwum ZIP o nazwie $numerindeksu.zip oraz wgrać do formularza przygotowanego pod poniższym odnośnikiem.

Formularz dla pierwszej wycieczki

21.10.2019

PORTY WARSZAWY I ŻYCIE NAD RZEKĄ

Michał Chiliński

28.10.2019

POCZĄTKI WARSZAWY

Michał Chiliński

Wycieczka 2: Warszawskie syrenki

W czasie drugiej wycieczki zapraszam Państwa do odwiedzenia warszawskich syren. Przedstawiona poniżej lista zawiera 11 lokalizacji upamiętniających Warszawką Syrenkę na terenie Warszawy. W ramach zadania każda osoba musi wybrać co najmniej 6 lokalizacji, a następnie wykonać zdjęcie znajdującej się tam syrenki wraz z własnym (auto)porterem ukazującym, że osobiście odwiedzili Państwo patronkę Warszawy. Zadanie dodatkowe (nieobowiązkowe, dodatkowe punkty) polega na wskazaniu innych syren w Warszawie, niewymienionych na poniższej liście.

Fotografie proszę zapisać jako pliki jpg w formacie $numerindeksu_$nrwycieczki_$nrpunktu.jpg.

Przykładowy plik dla zdjęcia z syrenką mieszkającą za Żelazną Bramą, wykonany przez osobę o numerze indeksu 202020 będzie wyglądał: 202020_2_7.jpg. Opis lokalizacji syrenek nieznajdujących się na liście poniżej należy umieścić w pliku tekstowym o nazwie $numerindeksu_$numerwycieczki_0.txt. Dla syrenek spoza listy należy dodać fotografię z kolejnym numerem – 12, 13, […]. Wybór syrenek z poniższej listy jest dowolny, oczywiście chętni mogą odwiedzić wszystkie i dodać wszystkie zdjęcia do paczki zaliczeniowej.

• (1) Rynek Starego Miasta
• (2) Powiśle (przy moście Świętokrzyskim)
• (3) Wiadukt na ulicy Karowej (Wiadukt Markiewicza)
• (4) Dom pod Syreną przy ulicy Inżynierskiej 6
• (5) Mural na budynku Teligi 2
• (6) Syrenka Pabla Picassa przy ulicy Obrońców
• (7) Park Mirowski, Osiedle za Żalazną Bramą
• (8) Gmach zespołu szkół nr 77 przy ulicy Katowickiej
• (9) Gmach Urzędu Dzielnicy Praga Południe przy ulicy Grochowskiej
• (10) Wieżyca mostu Poniatowskiego
• (11) Zespół Stacji Filtrów

Wszystkie pliki proszę spakować w archiwum ZIP o nazwie $numerindeksu.zip oraz wgrać do formularza przygotowanego pod poniższym odnośnikiem.

Formularz dla drugiej wycieczki

WSPOMNIENIE DR OSTROWSKIEGO i TOPONOMASTYKA

Michał Chiliński

13.01.2020

Wycieczka 6: wizyta na wystawie w Fotoplastikonie

Wycieczka szósta składa się z dwóch etapów. Pierwszy to wizyta w Fotoplastikonie na wystawie ,,Dawnych ulic czar… czyli stara Warszawa na fotografiach sprzed I wojny światowej”. Na wystawę składają się najpiękniejsze ujęcia stolicy ze zbiorów Fotoplastikonu Warszawskiego – obraz nieistniejącego już dziś miasta. Wizytę dokumentujemy zdjęciem.

UWAGA wystawa czynna do 26.01 od środy do niedzieli w godz. 10.00–18.00 – wstęp w cenie biletu do Fotoplastikonu Warszawskiego (bilet ulgowy 4 pln; w czwartki wstęp bezpłatny).

Etap drugi to wykonanie zdjęć 5 miejsc/obiektów-śladów pozostałych po tych, które obejrzeć można było na wystawie.

Dla wygody, tak jak na wykładzie, można wykonywać zdjęcia z wykorzystaniem swojego numeru albumu (indeksu) zapisanego na jakimś obiekcie widocznym w kadrze.

Formularz przekazywania potwierdzeń jest zbliżony do tego stosowanego w trakcie wykładów, stąd nie muszą już Państwo tworzyć archiwów zip.

Formularz dla szóstej wycieczki

Wycieczka 7: Warszawa socrealistyczna

W czasie siódmej wycieczki proszę Państwa o odwiedzenie wszystkich miejsc z poniższej listy i wykonanie, jak zwykle, dokumentacji fotograficznej.

Wycieczka ta została pomyślana jako “zamiennik” styczniowego wykładu, dlatego lista wzbogacona jest krótkimi informacjami przybliżającymi odwiedzane miejsca.

1. Osiedle Latawiec, Al. Wyzwolenia

Osiedle – ulica o architekturze inspirowanej Paryżem. Powstało w latach 1953-1955 według projektu Eleonory Sekreckiej. Jego osią jest dawna ulica Nowowiejska, dziś Al. Wyzwolenia) i była to także oś założenia urbanistycznego z czasów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, które nazywano Latawcem. Jako dzieło socrealistyczne: zaskakujące!

2. Ministerstwo Rolnictwa, ul. Wspólna 30

Dzieło realizmu socjalistycznego. Monumentalny budynek, który stanął w latach 1951-55 według projektu Jerzego Grabowskiego, Stanisława Jankowskiego, Jana Knothe. Miał zamykać północną stronę ogromnego placu w miejscu zabudowy między Wspólną, Hożą, Marszałkowską i Kruczą, który nigdy nie powstał.

3. Siedziba Rządu ze schronem atomowym w PRL-u, ul. Wspólna 62

Najbardziej ekscentryczny budynek jaki powstał w Warszawie w czasie obowiązywania doktryny realizmu socjalistycznego, a nawet w całym okresie PRL-u. Powstał w 1952 r. według projektu architekta Marka Leykama. Budynek z zewnątrz niepozorny, z zaskakującym wnętrzem.

4. Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa

Wzorzec realizmu socjalistycznego w Warszawie i w całej Polsce. Dzielnica zaprojektowana z rozmachem, ozdobiona kamienną rzeźbą, malowidłami, mozaikami. Zaprojektowana w państwowej pracowni pod kierunkiem architektów Stanisława Jankowskiego, Jana Knothe, Józefa Sigalina i Zygmunta Stępińskiego. Bloki stanęły w miejscu wyburzonych kamienic wzdłuż ulicy Marszałkowskiej, a sercem MDM-u jest Plac Konstytucji.

5. Filharmonia, ul. Jasna 5

Gmach z 1900 r., który spłonął we wrześniu 1939 r., a odbudowany został w nowym, socrealistycznym kształcie architektonicznym w 1955 r. na V Festiwal Chopinowski. Projektantami odbudowy byli Eugeniusz Szparkowski i Henryk Białobrzeski. Z zewnątrz jest dziełem klasycyzującego socrealizmu, a jego wnętrza to popis polskiej sztuki dekoracyjnej lat 50, które w galeriach sztuki nowoczesnej mogłoby uchodzić za dzieła najmodniejszych współczesnych designerów.

6. Muranów Południowy, al. Solidarności

Powstał w latach 1948-1952 według projektu zespołu architektów kierowanego przez Bohdana Lacherta. Budynki stanęły tu na nasypie powstałym w miejscu ruin getta zniszczonego przez Niemców w 1943 r. Domy budowano głównie z cegły rozbiórkowej i gazobetonowych prefabrykatów. Najbardziej monumentalnym obiektem jest brama na osi budynku wspartego na tarasie kryjącym m.in. Kino Muranów. Taras mógł być zamieniany w gigantyczną trybunę.

7. Zabudowa ulicy Marcelego Nowotki

Dawna ulica Nowotki wytyczona na ruinach getta (w miejscu Nalewek) to dzisiejsza ulica Andersa. Budynki wzniesiono w latach 1951-1961 według projektu zespołu architektów Barbary Andrzejewskiej, Anny i Stanisława Szurmaków, Stanisława Brukalskiego i Waldemara Hinca. Zgodnie z pierwotnymi planami osiedle miało mieć charakter nieco zbliżony do MDM-u (roboczo nazywano je MDM-2). Dwa budynki u zbiegu ulic Anielewicza i Świętojerskiej z Andersa stanowią rodzaj bramy wjazdowej w ulicę.

8. Społeczny Dom Kultury WSM i Teatr Komedia, ul. Próchnika 8a

Położony w sercu Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu przykład socrealizmu dekoracyjnego, zaskakujący bogactwem detali i dekoracji zarówno elewacji, jak i wnętrza. Powstał na przełomie lat 40 i 50. Składa się z dwóch części: klubowo-świetlicowej i nakrytej kopułą rotundy, stanowiącej siedzibę teatru.

Zadanie, jak zwykle polega na wykonaniu dokumentacji fotograficznej (8 zdjęć) przedstwiającej odwiedzone miejsca i numer albumu (indeksu) zapisanego na jakimś obiekcie widocznym w kadrze.

Formularz dla siódmej wycieczki